چند نوع مزاج؟

[sinaweb 7]

 

 

شناخت مزاجها روى هم ر??ته به قرار زير است :

1 - مزاج گرم ، مزاج سرد، مزاج تر، مزاج خشك ، كه اين چهار مزاج را مزاجهاى ساده و من??رد گويند.

2 - مزاجهاى ساده و مركب ، كه عبارتند از مزاج گرم و تر گرم و خشك ، سرد و تر و مزاج سرد و خشك .

3 - مزاج دموى يا (ريوى ) يا مزاج ص??راوى يا (كبدى ) مزاج بلغمى يا (هاضمه اى ) مزاج سوداوى يا (عصبى ) اين چهار مزاج را مزاجهاى مادى گويند و يك مزاج معتدل نيز شناخته شده است كه با اين توصي?? جمعا 13 مزاج وجود دارد.

مزاجهاى مادى مانند مزاجهاى ساده ، مركب هم مى باشند از اين رو مزاج بلغمى خونى و مزاج ص??راوى عصبى مزاج خود به دو قسمت تقسيم مى شود، عصبى ضعي?? و عصبى قوى . نيز گ??ته اند.

علائم مزاجها

 

مزاج ص??راوى : شخصى كه مزاجش ص??راوى باشد علائمى مثل گرمى و خشكى پوست ، زردى رنگ چهره يا زيتونى داشته و خون اينگونه ا??راد داراى املاح ص??راوى است . نسوج بدن آنها آغشته از ترشحات كبدى است و داراى نسوجى س??ت و سخت و لاغر و رشته هاى عضلانى آنها واضح و پيدا است استخوانهاى بدنشان برجسته و خطوط چهره اشان نمودار است ، تن??س و نبض آنها سريع ، خوابشان كوتاه و همراه با آش??تگى است حركات آنها سريع و تند و عجول در كارها و حسود و خشمگين در امور مى باشد.

علائم مزاجى بلغمى (لن??اوى )

 

صاحبان مزاج لن??اوى عموما داراى چربى زياد، پوستشان سرخ ، بدن آنها سرد و نرم ، عضلاتشان مثل اعمالشان عموما كند و ا??راد تنبلى هستند. خواب آنها سنگين و عميق و حركاتشان آهسته و آرام ، دستها و اندامشان مثل دست مرده ، كوشش و ??عاليت آنها كم و با بى قيدى همراه است .

علائم مزاج دموى (پرخونى )

 

در اين اشخاص گردش خون خيلى تند و سريع ، پوست بدنشان سرخ و رنگين و گرم است ، مخاطهاى آنها قرمز (مثل چشمان و زبان ) عروق بدنشان باز و متسع نبض كامل و پر، اشتها ??راوان خواب عميق و راحت حركاتشان وسيع ، دستها چاق و ك?? دستهايشان گرم است .

علائم مزاج سوداوى (عصبى )

 

همچنان كه گذشت اين مزاج به سوداوى قوى و سوداوى ضعي?? تقسيم مى شود علائم سوداوى ضعي?? عبارت است از كندى عكس العمل (به علت ضع?? اعصاب ) و كندى كار قلب و ريه ، پريدگى رنگ چهره و ا??تادگى خطوط صورت ، غمگين و غصه دار بودن ، خودخور، متن??ر و ??رارى از كار و كوشش اما در نهاد ا??رادى ثابت قدم و پابرجا هستند.

علائم سوداوى قوى

 

تندى و با ??شار عصبى يعنى عكس العمل شديد حركات سريع و خشن ، قلب و ريه تند و سريع چشمها درخشان براق ، ??عاليت خيلى زياد و ا??رادى بى ثبات و قابل تحريك و خيالاتى و تحت سريع عوامل قرار مى گيرند و با خوابهاى ناراحت كننده و مهيج و مضطرب هم آغوشند.

دو گونه مزاج ديگر تشخيص داده شده است كه به نام مزاج رطب و يا تر و ديگرى مزاج يابس يا خشك ناميده مى شوند، در اينجا گرمى و سردى مزاج در كار نيست اينگونه مزاجها را سازج رطب يعنى ساده تر و سازج يابس * يعنى ساده خشك گويند. براى آشنا شدن به اين دو مزاج بايستى به مثال زير توجه نمود :

اگر به دو شخص سالم كه هيچگونه ضايعات و اختلا??ى در اعضاى بدن خود نداشته و از نظر سن ، وزن ، قد و ساير مشخصات ظاهرى با هم يكسان بوده و ت??اوتى نداشته باشند، ادرنالين به مقدار كم تزريق كنيم يا بخورانيم يكى از اين دو ن??ر ادرنالين را به خوبى تحمل كرده و ديگرى ممكن است به طپش قلب و ناراحتى مبتلا گردد، شخصى كه حساسيت نشان داده است داراى اعصاب حساس در مقابل ادرنالين است در صورتى كه دومى اين حساسيت را ندارد. حال اگر به همين دو ن??ر ازرين به مقدار كم تزريق كنيم يا بخورانيم يكى از آنها حساسيت نشان داده در صورتى كه ديگرى از ازرين در امان است . نمونه اين اشخاص در هر محيطى زياد ديده مى شود (مثل ت??اوت ويار در خانمهاى آبستن ، همه آبستند اما در يكى يا چند ن??ر آنها ويار ديده مى شود).

حكماى قديم از جمله ابو على سينا، آنها را كه تحريك پذيرند، داراى مزاج رطب يا تر و دسته اى كه حساس نيستند داراى مزاجهاى يابس يا خشك مى دانند.

تقويت كننده ها

 

گرمى و سردى

چنانچه قبلا اشاره شده است هر دارو يا غذا و يا هر عاملى كه بتواند سوخت و ساز بدن را زياد كرده يعنى متابوليسم بازال را بالا برد آنرا گرم مى نامند.

گرمى بخش هاى جسم آدمى عبارتند از:

1- غذاهائى كه از لحاظ مقدار در حد اعتدال باشد.

2- حركات معتدل ، ورزش معتدل .

3- ماساژ اندامهاى بدن در حد اعتدال .

4- حركت و جنبش حتى اگر خارج از اعتدال باشد ولى نه در حد ا??راط و ت??ريط.

5- غذاها و خوراكيها و داروهاى گرم .

6- استحمام در حد اعتدال .

7- كارهاى شغلى كه با حركت و جنب و جوش تواءم باشد.

8- تماس بدن با گرم كننده هاى معتدل مثل هوا، ضماد، مرهم و غيره .

9- حالت خشم چه در حد اعتدال و چه در حال ا??راط.

10- غم و اندوه كه خيلى بيشتر از حد طاقت نباشد زيرا زياد شدن آن باعث سردى بدن است .

12- ع??ونت از انواعى كه گرمى غيرطبيعى به وجود آورد.

13- تراكم در سطح بدن كه موجب تجمع و توق?? بخار مى شود.

14- (گشادى عروق ) كه در درون بدن موجب گسترش بخار(7) در بدن مى گردد.

سست كننده هاى بدن

 

آنچه باعث كم شدن متابوليسم بازال باشد يعنى بتواند كار غده تيروئيد را كمتر از معمول نمايد سردى ناميده مى شود.

سردى بخشها عبارتند از:

1- هر گونه جنبش و حركات شديد زيرا باعث كم شدن حرارت غريزى و تحليل ر??تن آن مى گردد.

2- آرامش در حد ا??راط زيرا حرارت غريزى بر اثر ا??راط در آرامش خ??ه مى شود.

3- امساك در خوردن و نوشيدن .

4- غذا و داروهاى سرد، كم انرژى .

5- تخلخل (ديلاتسيون يا گشاد شدن عروق ) زياد در بدن كه در حرارت غريزى ايجاد آش??تگى مى نمايد.

6- برخورد به چيزهائى كه از كنش آنها سردى حاصل مى شود.

7- زياده روى در احتباس يعنى نگهداشتن مواد بيرونى راندنى از جسم كه بر اثر آن حرارت غريزى جمع و متوق?? مى شود.

8- تخليه در حد ا??راط زيرا نيروى بدن به دنبال تخليه كم مى شود (مثل اسهال ).

9- اندوه زياد و ترس م??رط.

10- شادى بيش از حد.

11- شغلهائى كه سردى بخش هستند مثل كسانى كه در آب كار مى كنند.

رطوبت بخشها (زياد شدن مايعات بدن )

عوامل رطوبت بخش عبارتند از:

آرامش ، خواب ، مانده گارى موادى كه بايد تخليه شوند، صر?? زياد مايعات ، پرخورى ، غذاى رطوبت بخش ، داروى رطوبت بخش ، تماس با مواد رطوبت زا به ويژه استحمام با شكم سير، تماس با سردى دهنده ها كه رطوبت را متوق?? و جمع مى كند.

خشكى دهنده ها (زياد شدن املاح بدن )

عوامل زير باعث خشكى مزاج مى گردد.

جنبش ، شب زنده دارى زياد، تخليه زياد، زياده روى در نيروى جنسى ، كمى غذا و غذاى خشك داروهاى خشكى دهنده حركات زياد ن??سانى از هر نوع بطور متوالى و به حد ا??راط، تماس با خشكى دهنده ها شستشو با آبهاى قابض ، سردى يخ *زننده كه نمى گذارد غذا به اندام برسد تماس با هر چيز بسيار گرم زيرا تحليل ر??تن بيش از حد مى دهد، شستشوى زياد بدن

 

 

منبع:سایت راسخون