دانستنی های علمی پیرامون قاعدگی در قرآن

[sinaweb 7]

 

 

 

 

چکیده

یکی از مسائل مهمی که در زندگی زنان نقش مهمی دارد و اگر آن مسئله برای آنها به وجود نیاید ا??رادی مریض به حساب می آیند مسئله ی قاعدگی و رگل می باشد که در هر ماه زنان و دختران به آن مبتلا می شوند. در این مقاله بحث از این مسئله مهم و حیاتی زنان شده و زیانهای آمیزشی آن برای کسانی که در این دوره نزدیکی نمایند که از قرآن و پزشکی مباحثی را ارائه نموده ایم.

واژگان کلیدی

قاعدگی، حیض، ??لس??ه، احکام و زیانهای آمیزشی

مقدمه

در قرآن واژه ی یسئلونک بسیار آمده است و این واژه هر کدام پیرامون موضوع های مهمی می باشد که خداوند با پیامبرش در میان نهاده است. مثلاً می ??رماید: «یسئلونک عن المحیض، یسئلونک عن الروح، یسئلونک عن الخمر والمیسر و ...» اي رسول خدا از تو درباره¬ي شراب و قمار مي پرسند ، بگو: آن دو گناه بزرگ و سودهائي براي مردم دارد و گناهشان از سودشان بيشتر است. این مقاله پیرمون یکی از احکام زنان به نام حیض، رگل و یا قاعدگی است و آثار نزدیکی کردن در این زمان که هر ??رقه ای برای خود عقیده ای دارد را بیان می ??رماید مثلاً یک ??رقه می گوید در این زمانی که زن مریض است اصلاً نباید سراغ زن ر??ت حتی نباید با او هم غذا شد و ??رقه ی دیگری می گوید: باید با زن هم غذا، و هم حر?? و حتی نزدیکی هم نمود و همه چیز را در این زمان حلال می داند ولی مسلمانان به پیروی از دین مقدس اسلام راه اعتدال و میانه روی را پیش گر??ته اند و در این زمان با زنان هم غذا، هم حر?? و حتی در بستر هم با هم می خوابند ولی نزدیکی نمی نمایند. که همان دخول باشد که در این زمان بر زنان حرام می باشد که اگر کسی در این زمان با زنش مجامعت نماید باید ک??اره بپردازد که به احکام آن در آخر مقاله می پردازیم.

قاعدگی زنان از دیدگاه قرآن

وَ يَسْئَل??ونَكَ عَن?? الْمَحيض?? ق??لْ ه??وَ أَذىً ??َاعْتَز??ل??وا النّ??ساءَ ????ي الْمَحيض?? وَ لا تَقْرَب??وه??نَّ حَتَّى يَطْه??رْنَ ??َإ??ذا تَطَهَّرْنَ ??َأْت??وه??نَّ م??نْ حَيْث?? أَمَرَك??م?? اللَّه?? إ??نَّ اللَّهَ ي??ح??بّ?? التَّوَّابينَ وَ ي??ح??بّ?? الْم??تَطَهّ??رين???.(1) ترجمه: و از تو، در باره خون حیض سؤال می*کنند، بگو: «چیز زیانبار و آلوده*ای است؛ از این*رو در حالت قاعدگی، از آنان کناره*گیری کنید! و با آنها نزدیکی ننماید، تا پاک شوند! و هنگامی که پاک شدند، از طریقی که خدا به شما ??رمان داده، با آنها آمیزش کنید! خداوند، توبه*کنندگان را دوست دارد، و پاکان را (نیز) دوست دارد.

نكات ادبى آیه

1 ـ «محيض» مصدر ميمى از حاض يحيض حيضاً به معناى خون غليظى است كه از زنها در ايام عادت ماهانه بيرون مى آيد و اصل حيض در لغت به معناى سيلان و جريان است. توجه كنيم كه در آيه كلمه «محيض» دو بار تكرار شده كه اولى مصدر ميمى است و دومى اسم زمان است و علت تكرار هم همين است. در معجم مقاییس اللغه ، آمده است که این واژه ، در اصل به معنى خارج شدن آب قرمز از درختى است به نام سمره ، (سپس به عادت ماهیانه زنان اطلاق شده است ) ولى در ت??سیر ??خر رازى آمده که حیض در اصل به معنى سیل است ، و لذا هنگامى که سیل جریان پیدا کند، گ??ته مى شود حاض السیل ، و حوض را نیز به همین مناسبت حوض مى گویند که آب به سوى آن جریان پیدا مى کند.ولى از گ??ته راغب در م??ردات عکس این است??اده مى شود که این واژه در اصل به معنى همان خون عادت است (سپس به معانى دیگر اطلاق شده ).کلمه (محیض ) مانند کلمه (حیض ) مصدر (حاضت المراءة - تحیض ) است ، و معنایش جریان خون معرو??ى است که ص??ات مخصوصى دارد، و زنان حائض آن ص??ات را مى شناسند، و چون این مصدر مختص * زنان است لذااسم ??اعل آن را مذکر هم مى آورند، و مى گویند زن حائض ، همچنانکه مى گویند زن حامل .

2 ـ «اذى» به معناى رنج و آزار است چون زن در حال حيض در زحمت و آزاراست.و کلمه (اذى ) – به طوری که گ??ته اند - به معناى ضرراست ، لیکن این حر?? قابل خدشه است ، چون اگر اذیت ضرر بود، باید صحیح باشد در مقابل ن??ع استعمال شود، همانطور که کلمه ضرر در مقابل کلمه ن??ع استعمال مى شود، و معلوم است که هیچ وقت به جاى دواى مضر نمى گوئیم : دواى موذى ، چون موذى یک معناى دیگرى غیر مضر را ا??اده مى کند و به همین جهت است که خداى تعالى ??رموده : (لن یضروکم الا اءذى ).و اگر ??رموده بود: (لن یضروکم الا ضررا) کلام ??اسد مى شد، و نیز اگر کلمه (اذیت ) را به معناى ضرر بگیریم آنگاه در امثال آیه : (ان الذین یوذون اللّه و رسوله ) و آیه : (لم توذوننى و قد تعلمون انى رسول اللّه الیکم ) دچار اشکال مى شویم چون در اینگونه آیات کلمه (اذیت ) ظهورى در معناى ضرر ندارد، پس ظاهر این است که کلمه (اذى ) به معناى هر عارضه اى باشد براى چیزى که ملایم با طبع آن نباشد، که این معنا به وجهى منطبق با معناى ضرر نیز هست .و اینکه محیض را اذى خوانده ، به همان معنائى است که گ??تیم ، چون خون حیض که به عادت زنان مربوط است ، از عمل خاصى حاصل مى شود که طبیعت زن در مزاج خون طبیعى زن انجام مى دهد، و مقدارى از خون طبیعى او را ??اسد، و از حال طبیعى خارج نموده ، و به داخل رحم مى ??رستد، تا بدین وسیله رحم را پاک کند، و یا اگر جنین در آن باشد، با آن خون جنین را غذا دهد، و یا اگر بچه بدنیا آمده ماده اصلى براى ساختن شیر جهت کودک را آماده سازد.و بنابر آن ت??سیرى که کلمه (اذى ) را به معناى ضرر گر??تند، محیض را هم به معناى جمع شدن با زنان در حال حیض گر??ته ، و در معناى آیه گ??ته اند: از تو مى پرسند آیا در چنین حالى جایز است با زنان جمع شد؟ جواب داده شده این عمل ضرر است ، و درست هم هست چون پزشکان گ??ته اند: طبیعت زن در حال حیض سرگرم پاک کردن رحم ، و آماده کردن آن براى حامله شدن است ، و جماع در این حال نظام این عمل را مختل مى سازد، و به نتیجه این عمل طبیعى یعنى به حمل (و به رحم زن ) صدمه مى زند.(2)

3 ـ «اعتزال» كناره گيرى و در اينجا كناره گيرى از همبستر شدن.

4 ـ «يطهرن» مضارع از طهر يطهر طهراً به معناى پاكى است و در اينجا به معناى قطع شدن خون حيض است و اگر «يطهّرن» با تشديد خوانده شود به معناى غسل كردن است.جمله یطهرن به گ??ته بسیارى از م??سران به معنى پاک شدن زنان از خون حیض است ، و اما جمله ??اذا تطهرن را بسیارى به معنى غسل کردن گر??ته اند، بنابراین طبق جمله اول ، به هنگام پاک شدن از خون ، آمیزش جنسى جایز است هر چند غسل نکرده باشد و طبق جمله دوم ، تا غسل نکند جایز نیست .

توضیح و ت??سیر

و يسئلونك عن المحيض... : پرسش ديگرى كه از سوى برخى از مسلمانان مطرح شده بود، پاسخ داده مى شود. پرسش درباره حيض و احكام آن است و پاسخى كه داده مى شود شامل بيان يكى از آثار طبيعى حيض و حكم خاص آن است. مى دانيم كه حيض خون غليظى است كه از زنها در ايام عادت ماهانه د??ع مى شود و از نظر ??قهاء شيعه كمترين مدت آن سه روز و بيشترين مدت آن ده روز است و اگر كمتر يا بيشتر باشد به آن استحاضه گ??ته مى شود كه حكمش با حكم حيض ??رق دارد و خون حيض و استحاضه غير از خون ن??اس است كه از زنها در حال زايمان د??ع مى شود.در پاسخ به سؤال از حيض، چنين اظهار مى دارد كه حيض حالتى است كه زن در آن حالت دچار ناراحتى و آزار و رنج است و بنابراين در اين حالت بايد آنها را به حال خود رها كرد و از همبستر شدن با آنها دورى نمود. اينكه مى ??رمايد: از زنها در حال حيض كناره گيرى كنيد و به آنها نزديك نشويد منظور همان پرهيز از همبستر شدن است به قرينه اينكه بلا??اصله مى ??رمايد: وقتى پاك شدند از همانجا كه خدا ??رمان داده در آييد يعنى با آنها همبستر شويد.اين حكم اسلامى حد وسط ميان يهود و نصارى است يهوديها و همچنين اعراب جاهلى در حال حيض به كلى از زنها ??اصله مى گر??تند و با آنها غذا نمى خورند و در يك اطاق نمى خوابيدند و هر گونه تماسى را با آنها قطع مى كردند و مانند يك مريض جذامى محل خواب و ظر??هاى آنها را جدا مى كردند. در مقابل آنها نصارى هيچ عكس العملى نشان نمى دادند و حتى در حال حيض با زنها همبستر مى شدند. اين ا??راط و ت??ريطها به ضرر زنها بود كار يهود توهين به زنها و كار نصارى اذيت كردن به آنها بود. اسلام حدّ وسط را برگزيد و تنها همبستر شدن با زنها را ممنوع كرد كه در حال حيض هم موجب رنج و اذيت زنها و هم باعث كثي?? شدن خود آنها مى شد و از اين گذشته رحم زن در حال حيض نوعى شستشو مى شود و با د??ع خونهاى كثي??، آماده براى حاملگى مى شود و همبستر شدن در اين حال علاوه بر كثا??ت ظاهرى ممكن است به كارهاى طبيعى رحم و ??عاليتهاى آن آسيب برساند و موجب بيمارى زن شود.اين حكم تا وقتى ادامه دارد كه زنها پاك شوند ولى بايد ديد كه منظور از پاك شدن آنها چيست؟ آيا منظور قطع خون حيض است يا منظور انجام غسل حيض است؟ اگر كلمه «يطّهّرن» را بدون تشديد بخوانيم همانگونه كه در قرائت معمول قرآن آمده است، منظور از آن قطع خون حيض است و چون خون قطع شد اگر چه غسل نكرده باشد ممنوعيت برداشته مى شود ولى اگر اين كلمه را «يطّهّرن» با تشديد بخوانيم، منظور انجام غسل است و تا غسل حيض را انجام نداده ممنوعيت باقى است. و اين قرائتها هر دو متواتر است و لذا ميان ??قهاء در اين مسأله اختلا?? نظر وجود دارد ولى به نظر مى رسد كه وجه دوم موا??ق با احتياط است و ضمناً در جمله بعدى آيه آمده است: «??اذاتطهرن» كه جواز همبستر شدن را به «تطهر» يعنى همان غسل كردن تعليق نموده است.پس از حصول پاكى از حيض ، آيه ??رمان مى دهد از آنجا كه خدا دستور داده در آييد يعنى در همبستر شدن با زنها موازين شرعى را رعايت كنيد و تنها در ??كر اط??اء شهوت نباشيد. در پايان مى ??رمايد: خداوند بسيار توبه كنندگان و پاكيزگان را دوست مى دارد. اشاره به اينكه اگر در اثر طغيان شهوت در حال حيض با زنان خود همبستر شديد و مرتكب اين معصيت شديد از اين عمل توبه كنيد و خود را از آلودگيهاى ظاهرى و باطنى پاك نماييد كه خدا توبه كنندگان و پاكان را دوست مى دارد.(3)

زیانهای آمیزشی در حال حیض

قاعدگی، همان خون است که قرآن ، آن را اذى (چیز آلوده یا زیان آور) معر??ى کرده است ، و در حقیقت این جمله ، ??لس??ه حکم اجتناب از آمیزش جنسى زنان را در حالت قاعدگى که در جمله بعد آمده است بیان مى کند، زیرا آمیزش در چنین حالتى ، علاوه بر اینکه تن??رآور است ، زیانهاى بسیارى به بار مى آورد که طب امروز نیز آن را اثبات کرده ، از جمله احتمال عقیم شدن مرد و زن ، و ایجاد یک محیط مساعد براى پرورش میکرب بیماریهاى آمیزشى (مانند س??لیس و سوزاک ) و نیز التهاب اعضاء تناسلى زن و وارد شدن خون آلوده به داخل عضو تناسلى مرد و غیر اینها که در کتب طب آمده است ، لذا پزشکان ، آمیزش جنسى با چنین زنانى را ممنوع اعلام مى کنند.(4)

پزشکی قاعدگی

سنندرم پیش از قاعدگی مشکلی که جدی گر??ته نمی شود

مسائل بهداشتی زنان ارتباط تنگاتنگی با سلامت و احساس آرامش در خانواده و به تبع آن در جامعه دارد. سیکل ماهانه یکی از مسائل مهم زنان در دوران باروری است که روحیات و مسائل بهداشتی آنها به شدت به آن وابسته است. زنان در طول باروری خود حدود 420 سیکل ماهانه را تجربه می کنند. از هر 3 زن 2 ن??ر قبل از شروع عادت ماهانه دچا رمشکلات جسمی و روحی می شوند که در ??عالیت های اجتماعی آنها وق??ه ایجاد می کند. بیش از 200 علامت برای این سندرم شناخته شده است که از جمله این علایم می توان به سر درد، کمردرد، ورم، آکنه، بدگمانی، خشونت، زودرنجی، کاهش اعتماد به ن??س و حتی در موارد شدید اقدام به خودکشی را نام برد. نتایج مطالعات انجام گر??ته در ایران نشان می دهد کاهش کارایی و لذت نبردن از ??عالیت های اجتمای از جمله عواملی هستند که بیشترین تداخل ار با عملکرد ??ردی- اجتماعی ایجاد می کنند. این در حالی است که بسیاری از بانوان در کشور ما این سندرم را طبیعی می دانند. اگر شما نیز مبتلا به pms هستيى دانستن این موضوع که بسیاری از زنان مانند شما به این اختلال میتلا هستند و مشکل یک نقص به مشار نمی رود می تواند شما را امیدوارتر کند. هنوز علت این مشکل به درستی مشخص نیست اما بر هم خوردن تعادل بین هورمون های جنسی زنانه و کمبود برخی مواد مغذی از جمله دلایلی هستند که تاکنون شناخته شده اند. دکتر معصومه خیرخواه عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، در گ??تگو با خبرنگار بهداشت و درمان ایسنا برخورداری از برنامه ورزشی مناسب، رژیم غذایی کم نمک و کم کا??ئین، است??اده از ترکیبات گیاهان دارویی مانند گل پامچال، رزماری، ملاس و تخم کتان، دریا??ت مکمل های حاوی ویتامین b6 و e را در بهبود علائم آزاردهنده سندرم پیش از قاعدگی مؤثر دانسته و می گوید: ترجیحاً ا??راد مبتلا به این نوع علائم بهتر است به منظور رد سایر بیماری هایی که دارای علائم مشابه هستند با پزشک خود مشاوره کنند. ( مجله عصر پزشکی/ ص 6)

تجربه ای برای هر ماه (اولین خون ریزی ماهانه)

اولین خون ریزی ماهانه، آغاز دوره جدیدی از زندگی یک دختر نوجوان است. آنچه در ظاهر رخ می دهد، نمایانگر دنیایی از تحولات در درون بدن اوست. در دوران جنینی یک ج??ت تخمدان با تعداد معینی ??ولیکول (کیسه هایی که تخمک در آنها تولید می شود) در بدن جنین تشکیل می شود. تعداد این ??ولیکول ها در دوران پس از تولد ثابت است و در هر سیکل ماهانه یک یا چند تا از این ??ولیکول ها آزاد و برای بارور شدن آماده می شوند. درون ??ولیکول ها سلول های اووسیت قرار دارند که تخمک های یک زن را تشکیل می دهند. در روز اول هر سیکل 28 روزه با تخریب دیواره داخلی رحم و عروق خونی، خونریزی آغاز و از ضخامت این لایه کاسته می شود. این کاهش ضخامت تا حوالی روز دهم ادامه دارد و سپس به تدریج ضخامت دیواره ا??زایش می یابد. پروژسترون هورمونی است که کاهش آن در انتهای هر دوره، تخریب دیواره رحم و خونریزی مجدد را سبب می شود. ورمون استروژن نیز با ا??زایش ناگهانی در میانه دوره ماهانه، موجب ا??زایش میزان هورمون لوتئینی کننده (lh) می شود. به واسطه این هورمون و ا??زایش پروژسترون، دیواره رحم به بالاترین حد رشد خود می رسد و اگر در این دوران تخمک با اسپرم لقاح پیدا کند، این دیواره با عروق خونی ??راوانی که پیدا کرده است جایگاه مناسبی برای پذیرش جنین و تغذیه آن خواهد بود. در غیر این صورت تغییرات هورمونی موجب تخریب دیواره رحم و آغاز مجدد دوره می شود. ( مجله عصر پزشکی/ ص 6)

منشا پیدایش رگل

منشا پیدایش خون حیض ، مربوط به احتقان و پر خون شدن عروق رحم ، سپس پوسته پوسته شدن مخاط آن ، و جریان خونهاى موجود است ، ترشح خون مزبور، ابتداء نامنظم و بى رنگ است ، ولى بزودى سرخ رنگ و منظم مى شود و در اواخر کار بار دیگر کم رنگ و نامرتب مى گردد.اصولا خونى که هنگام عادت ماهیانه د??ع مى شود، خونى است که هر ماه در عروق داخلى رحم ، براى تغذیه جنین احتمالى جمع مى گردد، زیرا میدانیم رحم زن در هر ماه تولید یک تخمک مى کند، و مقارن آن عروق داخلى رحم به عنوان آماده باش براى تغذیه نط??ه مملو از خون مى شود، اگر در این موقع که تخمک وارد رحم مى شود، اسپرم که نط??ه مرد است در آنجا موجود باشد، تشکیل نط??ه و جنین مى دهد و خونهاى موجود در عروق رحم صر?? تغذیه آن مى شود، در غیر این صورت ، بر اثر پوسته پوسته شدن مخاط رحم ، و شکا??تن جدار رگها، خون موجود خارج مى شود و این همان خون حیض است ، و از اینجا دلیل دیگرى براى ممنوع بودن آمیزش جنسى در این حال به دست مى آید، زیرا رحم زن در موقع تخلیه این خونها هیچ گونه آمادگى طبیعى براى پذیرش نط??ه ندارد و لذا از آن صدمه مى بیند.

دستور عادلانه اسلام در مورد عادت ماهیانه زنان

اقوام پیشین در مورد زنان در عادت ماهیانه عقائد مختل??ى داشتند: یهود ??وق العاده سخت گیرى مى کردند و در این ایام به کلى از زنان در همه چیز جدا مى شدند، در خوردن و آشامیدن و مجلس و بستر، و در تورات کنونى احکام شدیدى در این باره دیده مى شود.و به عکس آنها مسیحیان هیچ گونه محدودیت و ممنوعیتى براى خود، در برخورد با زنان ، در این ایام قائل نبودند، و اما بت پرستان عرب ، دستور و سنت خاصى نزد آنها در این زمینه یا??ت نمى شد، ولى ساکنان مدینه و اطرا?? آن ، بعضى از آداب یهود را در این زمینه اقتباس کرده بودند، و در معاشرت با زنان در حال حیض ، سختگیریهایى داشتند، در حالى که سایر عرب چنین نبودند، و حتى شاید آمیزش جنسى را در این حال جالب مى دانستند و معتقد بودند اگر ??رزندى نصیب آنها شود بسیار خونریز خواهد بود، و این از ص??ات بارز و مطلوب ، نزد اعراب بادیه نشین خونریز بود.ذکر طهارت و توبه در کنار یکدیگر در آیات ??وق ممکن است اشاره به این باشد که طهارت ، مربوط به پاکیزگى ظاهر، و توبه اشاره به پاکیزگى باطن است .این احتمال نیز وجود دارد که طهارت در اینجا به معنى آلوده نشدن به گناه بوده باشد یعنى خداوند، هم کسانى را که آلوده به گناه نشده اند دوست دارد و هم کسانى که بعد از آلودگى توبه کنند، و در زمره پاکان در آیند.ضمنا اشاره به مساله توبه در اینجا ممکن است ناظر به این باشد که بعضى بر اثر ??شار غریزه جنسى نمى توانستند خویشتن دارى کنند و بر خلا?? امر خدا به گناه آلوده مى شدند، سپس از عمل خود نادم شده و ناراحت مى گشتند، براى اینکه راه بازگشت را به روى خود بسته نبینند و از رحمت حق مایوس نشوند، طریق توبه را به آنها نشان مى دهد.(5)زنان در هر ماه به مدت حد اقل سه روز و حد اکثر ده روز قاعده مى شوند و آن عبارت از خونى است که با اوصا?? خاصى که در کتب ??قه آمده از رحم زن خارج مى گردد، زن را در چنین حال حائض و آن خون را خون حیض مى گویند، آیین کنونى یهود و نصارا احکام ضد یکدیگر در مورد آمیزش مردان با چنین زنانى دارند که براى هر کس حالت است??هام ایجاد مى نمایدجمعى از یهود مى گویند معاشرت مردان با اینگونه زنان مطلقا حرام است هر چند که به صورت غذا خوردن سر یک س??ره و یا زندگى در یک اطاق باشد مثلا مى گویند جائى که زن حائض بنشیند مرد نباید بنشیند، اگر نشست باید لباس خود را بشوید و الا نجس است ، و نیز اگر در رختخواب او بخوابد لباس و بدن را باید شستشو دهد، بطور خلاصه زن را در این مدت یک موجود ناپاک و لازم الاجتناب مى دانند.در مقابل این گروه نصارا هستند که مى گویند: هیچ گونه ??رقى میان حالت حیض زنان و غیر حیض نیست ، همه گونه معاشرت حتى آمیزش جنسى با آنان بى مانع است !مشرکین عرب به خصوص آنها که در مدینه زندگى مى کردند، کم و بیش به خلق و خوى یهود انس گر??ته بودند و با زنان حائض مانند یهود ر??تار مى کردند و در زمان عادت ماهیانه از آنها جدا مى شدند، همین اختلا?? در آیین و ا??راط و ت??ریطهاى غیر قابل گذشت سبب شد که بعضى از مسلمانان از پیغمبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) در این باره سئوال کنند، در پاسخ آنان این آیه نازل شد.

روایات پیرامون قاعدگی (رگل، حیض)

علت پیدایش حیض در زنان

حضرت ابوجع??ر علیه السلام ??رمودند: دختران پیامبران صلوات الله علیهم اجمعین حیض نمی بینند، زیرا حیض ع??ونت و مؤاخذه می باشد و اولین زنی که حیض دید ساره می باشد.(6) حضرت زهرا سلام الله علیها خون حیض نمی دیداز حضرت علی علیه السلام نقل شده که ??رمود: از حضرت سول سئوال شد که بتول چیست؟ ما از شما ای رسول خدا شنیدیم که ??رموده اید: مریم بتول است و ??اطمه بتول است.حضرت پاسخ داد: بتول به آن زنی گ??ته می شود که هیچ گاه خونی نبیند، یعنی حیض نشود زیرا حیض شدن در دختران پیامبر مکروه و ناپسند است.(7) حضرت باقر علیه السلام از پدران بزرگوارش نقل می ??رماید: ??اطمه دختر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از آن جهت «طاهره» نامیده شد که از هر پلیدی و ناپاکی برکنار و از هر آلودگی پاک بود. او هیچ گاه خون حیض و ن??اس ندید.(8) نظر صدر المتالهین و علامه شعرانی درباره ی علت این ویژگی و کی??یت آن چنین می توان گ??ت: خداوند در عالم طبیعت سنتّها و قوانینی بر طبق نظام علّی، علت و معلولی و اسباب و شرایطی دارد، همان گونه که حضرت صادق علیه السلام ??رموده است:«ابی الله ان یجری الاشیاء الا باسباب، ??جعل لکل شیء سببا»خداوند از این که کارها از غیر طریق اسباب اجرا شود، اباء و امتناع داد و برای هر چیزی سببی قرار داده است.صدرالمتالهین گوید: این مساله ای مهم است که مهمتر از آن وجود ندارد، زیرا مساله علیت اساس و پایه ی تمامی علوم است و علم توحید، خداشناسی، معاد، رسالت، امامت، روانشناسی و دیگر علوم قبل و بعد از آن، علم تهذیب اخلاق و علوم سیاسی و دیگر علوم، مبتنی بر این اساس است و با انکار این اصل و ممکن دانستن اراده ی جزا??- چنان که بیشتر اهل سنت بدان معتقدند-(9) تمامی پایه های علم و یقین منهدم می شود.علامه شعرانی در توضیح این گ??تار ملاصدرا چنین گوید: اگر علیت از بین برود طبیب علت بیماری مریض را نمی داند، راه درمان او را تشخیص نخواهد داد و پزشکی به کلی از بین می رود، کشاورز نخواهد دانست که آبیاری و تابش خورشید علت رویش گیاهان است و امر کشاورزی باطل و بیهوده می گردد و دیگر نمی داند که چه باید بکند، صنعتگران نمی دانند که آیا ذوب شدن ??لزات بر اثر حرارت است یا علتی دیگر دارد و خواه و ناخواه امور صنعت از بین می رود. و همچنین علم دین، زیرا هیچ کس نمی داند که نماز و زکات ودیگر دستورات دینی اسباب و عوامل سعادت اخروی می باشند و نمی داند که علت ارسال پیامبران و تعیین امامان و دیگر مسائل اعتقادی لط?? پروردگار است... (10)بنابراین، لازم است برای هر رویداد مادی علت و عاملی باشد، همانطور که در هر جا آتش سوزی ببینیم ، بدون شک و تردید حکم می کنیم که آتشی و یا اصطکاکی و یا عاملی وجود داشته است. همچنین می دانیم که زاد و ولد، به جز راه انتقال نط??ه ی مرد به رحم زن ( از جمله تلقیح نط??ه ی مرد و زن در خارج رحم به صورت مصنوعی) و سیر تکاملی آن تا وقتی که به صورت جنینی در آید ، ممکن نیست و می بایست زوج و زوجه ی جوان دارای اعتدال مزاج باشند، شوهر پیرمردی ??رتوت و زن نیز پیره زنی از کارا??تاده نباشد که از ??رط زمین گیر شده باشد و یا اینکه یائسه و نازا باشد و همچنین دیگر شرائط لازمه ... آری نظام علیت و معلولیت، سببیت و مسببیت قانونی ??راگیر در تمامی ممکنات است، اما نه بدان گونه که دست قانونگذار را بسته باشد و از دخالت و تصر?? در ملک خویش به گونه ای دیگر بازش داشته باشد، چنانکه قرآن مجید در پاسخ به قوم یهود می گوید: بلکه دستهای خداوند متعال باز و گشوده است و به هرگونه که بخواهد دخالت کرده اشیاء را دگرگون می سازد. و همان قانون عام و ??راگیر، تحت قدرت قاهره و اراده ی مسلط او خاضع و سرسپرده است، چنانکه این مطلب از ??رمایش مولایمان حضرت علی بن الحسین علیهما السلام است??اده می شود و در آنجا که ??رمود:« ذلت لقدرتک الصعاب و تسبب بلط??ک الاسباب»(11)یا اینکه در برخی از دعاهای دیگر آمده است:« یا مسبب الاسباب من غیر سبب»و همچنین در قرآن مجید داستانها و حکایات و رویدادهایی نقل شده که بر طبق جریان عادی و مشهور طبیعت و بر طبق نظام علت و معلولی نیست، مانند حامله شدن حضرت مریم سلام الله علیها در حالی که دست هیچ انسانی به او نرسیده بود و یا همانند حامله شدن ساره به اسحاق علیه السلام زمانی که پیر و از کار ا??تاده بود، و یا باردار شدن زن زکریا علیه السلام به یحیی علیه السلام با اینکه یائسه شده بود و نمونه هایی دیگر از این قبیل معجزات و خوارق عادات که قرآن مجید برای عده ای از پیامبران بزرگ اثبات میکند، مانند معجزات حضرت نوح، هود، صالح، ابراهیم، لوط، داوود، سلیمان، موسی و عیسی و حضرت محمد صلی الله علیه و آله ، که همه آنها امور خارق العاده و بر خلا?? جریان معمولی طبیعت بودند. (12)با توجه به این گ??تار برای خوانندگان گرامی بطلان این سخن ثابت می شود که گ??ته اند: حیض در زنان از لوازم خلقت است و نبود آن در یک زن نقصانی در خلقت او به شمار می آید و عادت ماهانه نشانه و سببی است برای زایمان و باردار بودن، زیرا می گوئیم: خروج از تنگاهای طبیعت نقص شمرده نمی شود، بلکه چه بسا خود کرامتی محسوب شود. به علاوه ، خون حیض خود نوعی آلودگی و نجاست است و خداوند آن را موجب آزار و اذیت دانسته چنانکه می ??رماید:« قل هو اذی» (13) که ناپاکی و آلودگی آن موجب آزار است، زیرا زنان به هنگام بروز عادت ماهانه دچار خجالت و سرا??کندگی می شوند و خوششان نمی آید که به همه کس، هر چند نزدیکترین ا??راد ??امیل باشد، گ??ته شود. گاهی هم ضع?? و سستی در آنها به وجود می آید و به همین جهت در این ایام نماز و روزه از آنها ساقط می شود و ایستادن وتوق?? در مساجد بر آنها حرام می گردد و دیگر احکامی که در کتب ??قهی ذکر شده، تا جایی که گ??ته شده در آن دوران از ایمانشان کاسته شده و «ناقصه الایمان» می شوند، چنانکه حضرت علی علیه السلام این مطلب را ??رموده اند: « نقصان ایمان آنان به خاطر ر??ع تکلی?? نماز و روزه در ایام عادت ماهانه شان می باشد» (14)بنابراین، خداوند متعال بر بانوی جهان حضرت ??اطمه سلام الله علیها ت??ضل کرده و او را کرامت بخشیده است که بتواند بدون دیدن خون حیض مبتلا شدن به عادت ماهانه به طور کامل و صحیح زایمان کند واین خود ??ضیلتی والا و پاکی ??وق العاده ای در ذات پاک آن حضرت که سلام و درود خداوند بر او باد بوده است و خود نشان از آن دارد که خداوند متعال راضی نشده است که آن حضرت، که بانوی زنان جهان از اولین و آخرین است، به این پلیدی و یا دیگر ناپاکیهای ظاهری و باطنی آلوده باشد، همان گونه که درباره ی آن حضرت ??رمود: « انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیراً» (15)و از حضرت رسول صلی الله علیه و آله نقل شده است که به عایشه ??رمود: ای حمیرا، ??اطمه مانند دیگر زنان آدمیزاد نیست. او مانند دیگران معلول و بیمار نمی شود. (16)روایات درباره حضرت زهرا سلام الله علیها که خون حیض و ن??اس نمی دیدند بسیار است ما به همین ها بسنده می نماییم).کسانی که خواهان ت??صیل بیشتری در این مورد هستند می توانند به کتاب « الامام علی بن ابی طالب»، اثر آیت الله شیخ احمد رحمانی همدانی در بحث آیه ی تطهیر مراجعه کنند.

حیض نجاست و پلیدی در زنهاست

حضرت ابوجع??ر محمد بن علی علیهما السلام ??رمودند:حیض نجاست و پلیدی است که حق تعالی در زنان قرار داده، سپس ??رمودند: در زمان حضرت نوح علیه السلام زنان در هر سال یک بار حیض می دیدند تا اینکه جماعتی از زنان که تعدادشان ه??تصد ن??ر بود از حجاب بیرون آمدند و رها و آزاد گشته، لباسهای سرخ پوشیده و خود را زینت کرده و معطر ساختند و سپس در بلاد و شهرها پراکنده شدند، با مردان همنشین شده و در اعیاد با آنها همراه بوده و در ص??و?? آنها در آمده و کاملاً با مردان آمیزش پیدا نمودند در چنین وقتی حق تعالی آنها را مبتلا ساخت به دیدن حیض در هر سال، خون حیض این زنان از آنها جاری گشت لذا مجبور شدند که از بین مردان خارج شوند، همان طوری که ذکر شد ایشان در هر ماه یک بار حیض می دیدند حضرت ??رمودند: خداوند تبارک و تعالی ایشان را مشغول به حیض و کثرت شهوتشان ??رمود و سایر زنان که عمل ایشان را انجام نداده بودند در هر سال یک بار حیض می شدند، سپس حضرت ??رمودند:پسران آن زنان که در هر ماه حیض می شدند با دختران این زنان که سالی یک مرتبه به آن مبتلا می گردیدند ازدواج نموده و بدین ترتیب بین طائ??ه امتزاج برقرار گردید و دخترانی که از این وصلت و ازدواج متولد شدند جملگی در هر ماه یک بار حیض می دیدند باری ??رزندان زنانی که در هر ماه یک بار حیض می شدند زیاد گردیدند و جهتش آن بود که حیض آنها مستقیم و متعادل بود و در مقابل زنانی که در هر سال یک بار حائض می شدند چون مبتلا به ??ساد خون بودند ??رزندانشان کم بود و از این رو نسل آن زنان زیاد و نسل اینها اندک گردید.(17)

سر این که جایز نیست زن حائض خضاب کند

ابوبکر حضرمی می گوید از حضرت ابی عبدالله علیه السلام پرسیدم: آیا زن حائض خضاب بکند؟حضرت ??رمودند: خیر زیرا از شیطان بر او خو?? و هراس می باشد.(18)

سر اینکه زن حامل حیض نمی شود

حضرت ابی عبدالله علیه السلام ??رمودند: سلمان (رحمه الله علیه) از حضرت علی علیه السلام راجع به روزی ??رزند مادامی که در شکم مادرش هست پرسید؟حضرت ??رمودند: خداوند تبارک و تعالی خون حیض را حبس کرد پس آن را رزق و روزی ??رزند در شکم مادر قرار داد. (19)

سر این که جایز نیست جنب و حائض موقع تلقین میت حاضر باشند

امام صادق علیه السلام ??رمودند: زن حائض و شخص جنب هنگام تلقین میت حاضر نشوند زیرا ??رشتگان که حضور دارند از این دو آزار و اذیت می شوند.(20) اسماعیل جع??ی گوید : به امام باقر علیه السلام عرض کردم: مغیره گمان می کند که زن حائض همچنان که روزه اش را قضا می کند، نمازش را نیز باید قضا نماید؟حضرت ??رمود: چه شده به او؟ خدای مو??قش ننماید، همانا زن عمران گ??ت: « خدایا! آنچه در رحم دارم بر تو نذر کردم که «محرّر» ( و آزاد برای خدمت به خانه ی تو) باشد» و آنکه به مسجد نذر شده هرگز از آن خارج نمی شود، چون او مریم را زائید. گ??ت: «خدایا من او را دختر آوردم... و پسر همانند دختر نیست».و چون زائید او را به مسجد برد، و چون به سن زنها رسید و زن شد از مسجد بیرون برده شد، پس او چه وقت پیدا می کرد تا نمازهایش را قضا نماید، و حال آن که همه ی عمرش در مسجد بود؟(21)

عذاب زنی که وقتی پاک شد غسل ننماید

در ضمن حدیث طولانی به هنگامی که رسول خدا در شب معراج زنانی را مشاهده ??رمود که به انواع عذابها گر??تار شده بودند، حضرت ??اطمه سلام الله علیها عرض کرد: ای حبیب من و ای نور چشم من مگر کار و ر??تار این زنها چه بود که خداوند این گونه عذابها را بر آنها مقرر داشت؟ رسول خدا ??رمود: ... و آن کسی که دست و پایش به هم بسته شده بود و مارها و عقربها بر او مسلط شده بوند، به خاطر آن بود که جامه هایش چرکین و وضو ساختنش با بدن نجس بود و از جنابت و حیض غسل نکرده و رعایت نظا??ت نمی نمود و نماز را سبک می شمرد.(22)

روزی ??رزند در شکم مادر

سلمان ??ارسى- رحمه الله عليه- از امير المؤمنين عليه السّلام پرسيد در بارۀ روزى ط??ل در شكم مادرش، آن حضرت ??رمود: همانا خداى تبارك و تعالى خون حيض را حبس ميكند و آن را روزى او در شكم مادرش قرار مي دهد.و زن آبستن هر گاه خون مشاهده كرد نماز را ترك مي كند چه بسا ات??اق مى*ا??تد كه زن باردار خون د??ع مي كند و آن زمانى است كه خون بسيار و سرخ رنگ مي بيند و اگر* خونى كه ديده كم و زرد رنگ باشد بايد نماز خود را بخواند و جز وضو چيز ديگرى بر او واجب نيست، و زن حائض هنگامى كه پاك شد قضاى روزه بگردن اوست ولى قضاى نماز بر او لازم نيست و در اين امر دو علّت وجود دارد يكى اينكه: مردم بدانند سنّت مورد قياس واقع نميشود، و ديگر اينكه: روزه تنها يكماه در سال است ولى نماز در هر شبانه روز واجب است. به اين جهت خداى عزّ و جلّ قضاى روزه را بر ايشان واجب ساخت و قضاى نماز را واجب نگردانيد.و جايز نيست (كراهت شديد دارد) جنب و حائض بهنگام احتضار بر بالين محتضر حضور يابند زيرا ??رشتگان با بودن آن دو مورد آزار واقع مي شوند.و اشكالى ندارد كه غسل او را انجام دهند و بر او نماز بخوانند، ولى درون قبر او نروند، پس اگر به ناچار بر بالين او حاضر بودند هنگام خروج جان از بدنش از آنجا بيرون بروند.(23)

مجامعت در حال حیض

حضرت محمد صلّى الله عليه و آله ??رمود: هر كس با همسر خويش در حال حيض مجامعت نمايد و ??رزندش با بيمارى جذام يا برص و پيسى متولّد شود جز خود كسى را ملامت نكند.(24)

احکام حیض/ رساله آیت الله ??اضل لنکرانی

حيض خونى است كه غالباً در هر ماه چند روزى از رحم زنها خارج مى شود و زن را در موقع ديدن خون حيض، حائض مى گويند.

مسأله427 : خون حيض در بيشتر اوقات، غليظ و گرم و رنگ آن سرخ مايل به سياهى يا سرخ تيره است و با ??شار و كمى سوزش بيرون مى آيد.

مسأله428 : زنهاى سيّده بعد از تمام شدن شصت سال قمرى يائسه مى شوند يعنى خون حيض نمى بينند و زنهايى كه سيّده نيستند، بعد از تمام شدن پنجاه سال قمرى يائسه مى شوند.

مسأله429 : خونى كه دختر پيش از تمام شدن نه سال قمرى و زن بعد از يائسه شدن مى بيند حيض نيست.

مسأله430 : زن حامله و زنى كه بچه شير مى دهد، ممكن است حيض ببيند.

مسأله431 : دخترى كه نمى داند نه سالش تمام شده يا نه اگر خونى ببيند كه نشانه هاى حيض را نداشته باشد حيض نيست، بلكه حتى اگر نشانه هاى حيض را داشته باشد نمى شود گ??ت حيض است.

مسأله432 : زنى كه شك دارد يائسه شده يا نه، اگر خونى ببيند و نداند حيض است يا نه بايد بنا بگذارد كه يائسه نشده است.

مسأله433 : مدت حيض كمتر از سه روز و بيشتر از ده روز نمى شود و اگر مختصرى هم از سه روز كمتر باشد، حيض نيست.

مسأله434 : بايد سه روز اوّل حيض پشت سرهم باشد، پس اگر مثلاً دو روز خون ببيند و يك روز پاك شود و دوباره يك روز خون ببيند حيض نيست.

مسأله435 : لازم نيست در تمام سه روز خون بيرون بيايد، بلكه اگر در ابتدا، خون بيرون بيايد ولى بعداً در ??رج خون باشد كا??ى است، و چنانچه در بين سه روز مختصرى پاك شود و مدت پاك شدن به قدرى كم باشد كه بگويند در تمام سه روز در ??رج خون بوده باز هم حيض است.

مسأله436 : لازم نيست شب اول و شب چهارم را خون ببيند ولى بايد در شب دوم و سوم خون قطع نشود، پس اگر از طلوع آ??تاب روز اول تا غروب روز سوم پشت سرهم خون بيايد، يا در وسطهاى روز اول شروع شود و در همان موقع از روز چهارم قطع شود و در شب دوم و سوم هم هيچ خون قطع نشود، حيض است.

مسأله437 : اگر سه روز پشت سر هم خون ببيند و پاك شود، چنانچه دوباره خون ببيند و روزهايى كه خون ديده و در وسط پاك بوده روى هم از ده روز بيشتر نشود روزهائى هم كه در وسط پاك بوده حيض است.

مسأله438 : اگر خونى ببيند كه از سه روز بيشتر و از ده روز كمتر باشد و نداند خون دمل است يا خون حيض، چنانچه نداند دمل در طر?? چپ است يا طر?? راست در صورتى كه ممكن باشد مقدارى پنبه داخل كند و بيرون آورد پس اگر خون از طر?? چپ بيرون آيد، خون حيض است و اگر از طر?? راست بيرون آيد خون دمل است.

مسأله439 : اگر خونى ببيند كه از سه روز بيشتر و از ده روز كمتر باشد و نداند خون حيض است يا زخم، اگر قبلاً حيض بوده حيض و اگر پاك بوده پاك قرار دهد، و چنانچه نمى داند پاك بوده يا حيض همه چيزهايى را كه بر حائض حرام است ترك كند و همه عبادتهايى كه زن غير حائض انجام مى دهد بجا آورد.

مسأله440 : اگر خونى ببيند و شك كند كه خون حيض است يا ن??اس، چنانچه شرايط حيض را داشته باشد، بايد حيض قرار دهد.

مسأله441 : اگر خونى ببيند و نداند خون حيض است يا بكارت، بايد خود را وارسى كند، يعنى مقدارى پنبه داخل ??رج نمايد و كمى صبر كند بعد بيرون آورد پس اگر اطرا?? آن آلوده باشد، خون بكارت است و اگر به همه آن رسيده، حيض است.

مسأله442 : اگر كمتر از سه روز خون ببيند و پاك شود و بعد از سه روز دوباره خون ببيند، و سه روز ادامه داشته باشد خون دوّم حيض است و خون اوّل حيض نيست.

احكام حائض

مسأله443 : چند چيز بر حائض حرام است:

اوّل: عبادتهايى كه مانند نماز بايد با وضو يا غسل يا تيمم بجا آورده شود، ولى بجا آوردن عبادتهايى كه وضو و غسل و تيمم براى آنها لازم نيست، مانند نماز ميّت، مانعى ندارد.

دوّم: تمام چيزهايى كه بر جنب حرام است و در احكام جنابت گ??ته شد.

سوّم: جماع كردن در ??رج، كه هم براى مرد حرام است و هم براى زن، اگرچه به مقدار ختنه گاه داخل شود و منى هم بيرون نيايد بلكه احتياط واجب آن است كه مقدار كمتر از ختنه گاه را هم داخل نكند و وطى كردن در د??ب??ر زن حائض، اگر راضى باشد، كراهت شديده دارد.

مسأله444 : جماع كردن در روزهايى هم كه حيض زن قطعى نيست ولى شرعاً بايد براى خود حيض قرار دهد حرام است. پس زنى كه بيشتر از ده روز خون مى بيند و بايد به دستورى كه بعداً گ??ته مى شود روزهاى عادت خويشان خود را حيض قرار دهد، شوهرش نمى تواند در آن روزها با او نزديكى نمايد.

مسأله445 : اگر شماره روزهاى حيض زن به سه قسمت تقسيم شود و مرد در قسمت اوّل آن، با زن خود در ق??ب??ل جماع كند، بنابر احتياط واجب بايد هيجده نخود طلا ك??ّاره به ??قير بدهد و اگر در قسمت دوّم جماع كند، نه نخود طلا و اگر در قسمت سوّم جماع كند، بايد چهار نخود و نيم بدهد. مثلاً زنى كه شش روز خون حيض مى بيند، اگر شوهرش در شب يا روز اوّل و دوّم با او جماع كند بايد هيجده نخود طلا بدهد و در شب يا روز سوّم و چهارم نه نخود و در شب يا روز پنجم و ششم بايد چهار نخود و نيم بدهد.

مسأله446 : وطى در د??ب??ر زن حائض، ك??اره ندارد.

مسأله447 : اگر قيمت طلا در وقتى كه جماع كرده با وقتى كه مى خواهد به ??قير بدهد ??رق كرده باشد، بايد قيمت وقتى را كه مى خواهد به ??قير بدهد حساب كنيد.

مسأله448 : اگر كسى هم در قسمت اول و هم در قسمت دوم و هم در قسمت سوّم حيض، با زن خود جماع كند، بايد هر سه ك??اره را كه روى هم سى و يك نخود و نيم مى شود بدهد.

مسأله449 : اگر انسان بعد از آن كه در حال حيض جماع كرده و ك??اره آن را داده دوباره جماع كند باز هم بايد ك??اره بدهد.

مسأله450 : اگر با زن حائض چند مرتبه جماع كند و در بين آنها ك??اره ندهد احتياط واجب آن است كه براى هر جماع يك ك??اره بدهد.

مسأله451 : اگر مرد در حال جماع ب??همد زن حائض شده، بايد ??وراً از او جدا شود و اگر جدا نشود بنابر احتياط واجب بايد ك??اره بدهد.

مسأله452 : اگر مرد با زن حائض زنا كند يا با زن حائض نامحرمى به گمان اين كه عيال خود او است جماع نمايد، احتياط واجب آن است كه ك??اره بدهد.

مسأله453 : كسى كه نمى تواند ك??اره بدهد بنابراحتياط بايد به اندازه سيرشدن يك ??قيرگرسنه: صدقه بدهد و اگر نمى تواند استغ??ار كند و هروقت توانست بايد ك??اره را بدهد.

مسأله454 : طلاق دادن زن در حال حيض، به طورى كه در كتاب طلاق گ??ته مى شود باطل است.

مسأله455 : اگر زن بگويد: حائضم يا از حيض پاك شده ام، بايد حر?? او را قبول كرد.

مسأله456 : اگر زن در بين نماز حائض شود، نماز او باطل است.

مسأله457 : اگر زن در بين نماز شك كند كه حائض شده يا نه، نماز او صحيح است ولى اگر بعد از نماز ب??همد كه در بين نماز حائض شده نمازى كه خوانده باطل است.

مسأله458 : بعد از آن كه زن از خون حيض پاك شد، واجب است براى نماز و عبادتهاى ديگرى كه بايد با وضو يا غسل يا تيمم بجا آورده شود، غسل كند. و دستور آن مثل غسل جنابت است ولى براى نماز پيش از غسل يا بعد از آن بهتر است وضو هم بگيرد و اگر پيش از غسل وضو بگيرد ا??ضل است.

مسأله459 : بعد از آن كه زن از خون حيض، پاك شد، اگرچه غسل نكرده باشد، طلاق او صحيح است، و شوهرش هم مى تواند با او جماع كند، ولى احتياط مستحب آن است كه پيش از غسل از جماع با او خوددارى نمايد. اما كارهاى ديگرى كه در وقت حيض بر او حرام بوده مانند توق?? در مسجد و مس خط قرآن، تا غسل نكند بر او حلال نمى شود.

مسأله460 : اگر آب براى غسل كا??ى نباشد ولى به اندازه اى باشد كه بتواند وضو بگيرد، بايد وضو بگيرد و عوض غسل تيمم نمايد، و اگر به اندازه هيچ يك از آنها آب ندارد، بايد دو تيمّم كند، يكى بدل از غسل و ديگرى بدل از وضو.

مسأله461 : نمازهاى يوميه اى كه زن در حال حيض نخوانده قضا ندارد. ولى روزه هاى واجب را بايد قضا نمايد.

مسأله462 : هرگاه وقت نماز داخل شود و بداند كه اگر نماز را تأخير بيندازد حائض مى شود بايد ??وراً نماز بخواند.

مسأله463 : اگر زن نماز را تأخير بيندازد و از اوّل وقت به اندازه انجام واجبات يك نماز بگذرد و حائض شود، قضاى آن نماز بر او واجب است، ولى در تند خواندن و كند خواندن و چيزهاى ديگر بايد ملاحظه حال خود را بكند; مثلاً زنى كه مسا??ر نيست اگر اول ظهر نماز نخواند، قضاى آن در صورتى واجب مى شود كه به مقدار خواندن چهار ركعت نماز به دستورى كه گ??ته شد از اوّل ظهر بگذرد و حائض شود، و براى زنى كه مسا??ر است گذشتن وقت به مقدار خواندن دو ركعت كا??ى است و نيز بايد ملاحظه تهيه شرايطى را كه دارا نيست بنمايد. پس اگر به مقدار ??راهم آوردن آن مقدمات و خواندن يك نماز بگذرد و حائض شود قضا واجب است وگرنه واجب نيست.

مسأله464 : اگر زن در آخر وقت نماز از خون پاك شود و به اندازه غسل و وضو و مقدمات ديگر نماز مانند تهيّه كردن لباس يا آب كشيدن آن و خواندن يك ركعت نماز يا بيشتر از يك ركعت وقت داشته باشد، بايد نماز را بخواند و اگر نخواند بايد قضاى آن را بجا آورد.

مسأله465 : اگر زن حائض به اندازه غسل وقت ندارد ولى مى تواند با تيمم نماز را در وقت بخواند آن نماز بر او واجب نيست، اما اگر گذشته از تنگى وقت تكلي??ش تيمم است مثل آن كه آب برايش ضرر دارد، بايد تيمم كند و آن نماز را بخواند.

مسأله466 : اگر زن حائض بعد از پاك شدن شك كند كه براى نماز وقت دارد يا نه، بايد نمازش را بخواند.

مسأله467 : اگر به خيال اين كه به اندازه تهيه مقدمات نماز و خواندن يك ركعت وقت ندارد نماز نخواند و بعد ب??همد وقت داشته، بايد قضاى آن نماز را بجا آورد.

مسأله468 : مستحب است زن حائض در وقت نماز، خود را از خون پاك نمايد و پنبه و دستمال را عوض كند و وضو بگيرد و اگر نمى تواند وضو بگيرد تيمم نمايد و در جاى نماز رو به قبله بنشيند و مشغول ذكر و دعا و صلوات شود.

مسأله469 : خواندن و همراه داشتن قرآن و رساندن جايى از بدن به حاشيه و مابين خطهاى قرآن و نيز خضاب كردن به حنا و مانند آن براى حائض مكروه است.(25)

پي نوشت ها :

 

1. بقره/ 222.

2. ت??سیر المیزان.

3. ت??سیر کوثر/ج1/ص524-525.

4. ت??سیر نمونه/ ج2 / ص138 .

5. ت??سیر نمونه /ج2 / ص143 و 144.

6. علل الشرایع/ج1/باب 215/ص913.

7. ??اطمه شادمانی دل پیامبر/ ??اطمه الزهرا بهجه قلب المصط??ی/ ص 229.

8. همان/ ص 229.

9 . مقصود اشاعره هستند که علیت را انکار و ترجیح بلامرجح را جایز دانسته اند.

10. به حاشیه ی شرح مولی صالح مازندرانی (ره) بر اصول کا??ی/ج5/ ص 168 مراجعه کنید.

11. صحی??ه ی سجادیه، دعای ه??تم: سخنی در مقابل قدرت تو رام و مطیع گشته و اسباب و علل به لط?? تو سبب شده اند.

12. مخ??ی نماند که معجزه از نظام علت بیرون نیست، بلکه خود دارای علل و اسبابی است که برای ما تازگی دارد و از قبل شناخته شده نیست. معجزه خارق عادت است نه خارق علل و اسباب.

13. بقره/ 222.

14. نهج البلاغه/ خطبه ی 78.

15. احزاب/ 33.

16. بحارالانوار/ج43/ ص 16.

17. علل الشرایع/ج1/باب 215/ص915، من لا یحضرال??قیه/ج1/ص119.

18. علل الشرایع/ج1/باب 218/ص919.

19. علل الشرایع/ج1/باب 219/ص919.

20. علل الشرایع/ج1/باب 236/ص939.

21. پرسشهای مردم و پاسخهای امام باقر علیه السلام/ ص 516.

22. ??اطمه زهرا شادمانی قلب پیامیر صلی الله علیه و آله/ ص 434.

23. من لا يحضره ال??قيه - ترجمه؛ ج*1، ص: 123- 124.

24. من لا يحضره ال??قيه - ترجمه؛ ج*5، ص: 39.

25. توضیح المسائل آیت الله العظمی ??اضل لنکرانی (ره)

 

منابع و مآخذ

1.ت??سیر کوثر/ یعقوب جع??ری/ انتشارات هجرت / چاپ اول/ بهار 1386.

2. ت??سیر المیزان/ علامه طباطبایی

3. ت??سیر نمونه/ ناصر مکارم شیرازی/ انتشارات دارالکتب الاسلامیه/ چاپ سی و ه??تم/ سال 1382.

4. علل الشرایع/ شیخ صدوق، مترجم: سید مححمد جواد ذهنی تهرانی/ انتشارات مومنین/ چاپ دوم/ 1381.

5. ??اطمه الزهرا بهجه قلب المصط??ی/ احمد رحمانی همدانی، مترجم: دکتر سید حسن ا??تخارزاده/ چاپ چهارم، بهار 1381.

6. مسائل عصر جدید/ سید مهدی غضن??ری/ناشر مول??، چاپ اول، 1372.

7. پرسشهای مردم و پاسخهای امام محمد باقر علیه السلام/ احمد قاضی زاهدی، مترجم: محمد حسین رحیمیان/ نشر حاذق/ چاپ اول/ بهمن 1381.

8. توضیح المسائل/ آیت الله ??اضل لنکرانی (ره).

9. مجله عصر پزشکی/ اردیبهشت ماه سال 1390.

 

منبع:سایت راسخون

ویرایش شده مرداد 90 توسط sinaweb