چگونه پورت‌های Thunderbolt 3 و USB-C را از یکدیگر تشخیص دهیم؟

pishgamansystem · August 11, 2020

اغلب لپ‌تاپ‌ها، مادربردها، رایانه‌های شخصی و ... اخیراً معرفی شده و متوسط رو به بالا از پورت کوچک و یک رویی برخوردار می‌باشند که امکان اتصال کابل از هر دو سمت آن، بدون نگرانی از بابت شکستن پین‌ها و بروز آسیب وجود دارد، اما این پورت چیست و چرا توجه به آن برای دسترسی به سرعت مناسب لازم و ضروری می‌باشد؟ در پاسخ باید گفت که درگاه اشاره شده می‌تواند علاوه بر تاندربولت 3 (Thunderbolt 3)، نوع USB-C نیز باشد. این دو مورد اگرچه از لحاظ ظاهری با یکدیگر یکسان هستند، اما تفاوت‌های موجود در نرخ انتقال اطلاعات و ویژگی‌های قابل پشتیبانی توسط آن‌ها بسیار متفاوت می‌باشند که در ادامه به آشنایی با آن‌ها می‌پردازیم.

تفاوت‌های موجود در بین Thunderbolt 3 و USB-C

تاندربولت 3 در حال حاضر یک پروتکل اختصاصی توسعه یافته توسط کمپانی اینتل برای انتقال اطلاعات به شمار می‌رود که استفاده از آن نیازمند دریافت تأییدیه از جانب شرکت سازنده می‌باشد، بنابراین بسیاری از کمپانی‌های فعال درزمینهٔ طراحی و توسعه دستگاه‌های لپ‌تاپ، مادربردها و ... علاقه‌ای را به پشتیبانی از آن در محصولات خود نشان نداده و سمت استاندارد همیشگی USB رفته‌اند. پروتکل فوق از رابط استاندارد USB Type-C برای اتصال به دستگاه‌های دیگر استفاده می‌کند.

در مقابل تاندربولت 3، پروتکل استاندارد یو‌اس‌بی قرار گرفته است که اخیراً نام‌گذاری آن به لطف انجمن USB-IF کمی پیچیده شده و سردرگمی کاربران را به دنبال داشته است. عبارت USB-C در حالت کلی نمایانگر نوع رابط سی یا به عبارتی دیگر Type C می‌باشد، این در حالی است که استاندارد انتقال اطلاعات متفاوت بوده و از ارتباطی با نوع رابط برخوردار نیست. یک پورت USB-C می‌تواند از استاندارد 2.0 برخوردار بوده و فقط 480 مگابیت اطلاعات بر ثانیه را منتقل کرده و یا به نسخه پیشرفته 3.1Gen2 (و یا 3.2Gen2) ارتقاء پیدا کرده و پهنای باندی به گستردگی 10 گیگابیت بر ثانیه را در اختیار دستگاه قرار دهد. این در حالی است که شکل هر دو پورت با یکدیگر یکسان بوده و برخی ممکن است آن را با درگاه تاندربولت 3 اشتباه بگیرند (و یا بالعکس).

از جمله تفاوت‌های اصلی موجود در بین دو پروتکل معرفی شده می‌توان به سرعت انتقال داده اشاره کرد. پروتکل تاندربولت 3 از پهنای باندی به گستردگی 40 گیگابیت بر ثانیه بهره می‌برد، در حالی که سرعت یا به عبارتی دیگر پهنای باند جدیدترین پروتکل یو‌اس‌بی تنها 10 گیگابیت بر ثانیه (یک چهارم) می‌باشد. حتی نسخه 3.2 2x2 یو‌اس‌بی نیز تنها قابلیت ارائه پهنای باند 20 گیگابیت بر ثانیه را دارد که همچنان نصف گستردگی پروتکل تاندربولت 3 است. پهنای باند عریض تاندربولت 3 در افزودن قابلیت‌های چشمگیر ذاتی به آن بسیار تأثیرگذار می‌باشد، اما بهتر است تا ابتدا با نحوه چگونگی تشخیص دو درگاه اتصالی از یکدیگر آشنایی بیشتری پیدا کنیم.
چگونه می‌توان درگاه‌های Thunderbolt 3 و USB-C را از یکدیگر تشخیص داد؟

همان‌طور که پیشتر نیز اشاره شد، پروتکل‌های تاندرولت 3 و USB 3.1 Gen 1 (یا USB 3.1 Gen 2) می‌توانند از رابط Type C برای برقراری ارتباط با دیگر دستگاه‌ها استفاده کنند، اما نحوه تشخیص و تمایز آن‌ها از یکدیگر در لوگوی مورد استفاده نهفته است. تمامی درگاه‌ها، کابل‌ها و تجهیزات مبتنی بر پروتکل تاندبولت 3 توسط علامت یک فلش کوچک به شکل رعد و برق قابل تمایز با دیگر پورت‌های موجود می‌باشند؛ این در حالی است که اگر پورت Type C مربوطه مبتنی بر استاندارد/پروتکل یو‌اس‌بی باشد، علامت معمول یو‌اس‌بی و یا عبارت SS (به همراه عددی جهت نمایش پهنای باند) در مجاورت آن قرار گرفته است. علاوه بر آن اغلب توسعه‌دهندگان کابل‌های یو‌اس‌بی می‌توانند لوگوی کمپانی و یا شرکت خود را نیز بر روی کابل هک کنند، اما کابل‌های تاندربولت 3 فقط شامل لوگوی رعد برق این پروتکل می‌باشند. همان‌طور که پیشتر نیز اشاره شد، پهنای باند دو پروتکل با یکدیگر متفاوت بوده و بنابراین اگر یک پورت Type C را بر روی دستگاهی مشاهده کردید، پروتکل انتقال داده به کار رفته در طراحی و تراشه کنترلر نمایانگر پتانسیل واقعی آن می‌باشد، نه شکل درگاه! نکته دیگری که حائض اهمیت است مربوط به شکل علامت فلش فوق می‌باشد. در مجاورت برخی از پورت‌های USB-C نیز ممکن است علامت رعد و برق شکلی قابل مشاهده باشد، اما این مهم نمایانگر آن است که درگاه مربوطه از قابلیت شارژ آیتم‌هایی همچون تلفن‌های همراه هوشمند و ...، حتی زمانی که لپ‌تاپ و یا رایانه شخصی خاموش است نیز برخوردار می‌باشد؛ بنابراین دقت به این نکته ضروری است.

حال که با پروتکل‌های انتقال داده تاندربولت 3 و USB-C آشنایی پیدا کرده و نحوه چگونگی تمایز آن‌ها از یکدیگر را آموختیم، بهتر است تا تفاوت‌های موجود در بین دو استاندارد فوق را بررسی نماییم.
قابلیت عملکرد در دو حالت

پروتکل انتقال داده تاندربولت 3 پشتیبانی از استاندارد یو‌اس‌بی را نیز به ارمغان آورده است، اما عکس این مهم متأسفانه به دلیل کمبود پهنای باند امکان‌پذیر نشده است. این مهم بدان معنی است که یک پورت تاندربولت 3 می‌تواند همانند یک درگاه کاملاً معمولی یو‌اس‌بی نیز عمل کرده و اطلاعات را رد و بدل کند. هنگامی‌که یک دستگاه (به‌عنوان مثال لپ‌تاپ) نتواند با وسیله متصله به خود (به‌عنوان مثال فلش مموری) توسط پروتکل تاندربولت 3 ارتباط برقرار کند، به‌صورت خودکار به استاندارد یو‌اس‌بی تغییر وضعیت داده و با سرعت کمتر (حداکثر پهنای باند دستگاه) همچنان به انتقال اطلاعات می‌پردازد. همان‌طور که در این پاراگراف اشاره شد، یک پورت یو‌اس‌بی از قابلیت عملکرد در قالب تاندربولت 3 برخوردار نمی‌باشد، به عبارتی دیگر پشتیبانی از پروتکل تاندربولت 3 توسط استاندارد یو‌اس‌بی به ارمغان آورده نشده است.
انتقال اطلاعات تصویری

از جمله دیگر برتری‌های موجود می‌توان به پشتیبانی از سیگنال‌های تصویری دیجیتال اشاره کرد. تاندربولت 3 به‌صورت پیش‌فرض قابلیت پشتیبانی از استاندارد DisplayPort را نیز به ارمغان آورده است، بنابراین استفاده از آن برای انتقال تصاویر به دستگاه‌های نمایشگر نیز امکان‌پذیر می‌باشد. یک درگاه تاندربولت 3 به لطف پهنای باند 40 گیگابیت بر ثانیه‌ای خود قادر است تا قابلیت اتصال دو مانیتور در وضوح تصویر 4K و نرخ فرکانس 60 هرتز را از طریق درگاه انتقال تصویر DisplayPort میسر نماید.

استاندارد USB 3.1 Gen 2 نیز توسط قابلیتی تحت عنوان "حالت جایگزین" یا به عبارتی دیگر "Alt Mode" قادر به پشتیبانی از سیگنال‌های تصویری/ویدئویی است (امکان اتصال مستقیم آن به درگاه DisplayPort و یا حتی HDMI نیز میسر می‌باشد)، اما این مهم به‌عنوان یک قابلیت اضافی فراهم آورده شده و پشتیبانی از آن باید توسط کمپانی توسعه‌ دهنده دستگاه (به‌عنوان مثال لپ‌تاپ) فعال شده باشد. این در حالی است که پروتکل تاندربولت 3، صرفه نظر از نیاز، پشتیبانی از این ویژگی به صورت پیش‌فرض را به ارمغان آورده است.
اتصال زنجیره‌ای دستگاه‌ها به یکدیگر

با استفاده از پروتکل Thunderbolt 3 فرد قادر است تا تعداد شش وسیله اضافی را به دستگاه منبع خود متصل کرده و زنجیره‌ای از دستگاه‌های گوناگون را تشکیل دهد. این مهم بدان معنی است شخص می‌تواند دستگاه A را از طریق پورت تاندربولت 3 به لپ‌تاپ خود متصل کرده و سپس دستگاه A را به دستگاه B و زنجیره مربوطه را تشکیل دهد. نکته قابل توجه پشتیبانی تمامی دستگاه‌های متصله به یکدیگر از پروتکل تاندربولت 3 جهت جلوگیری از قطع زنجیره می‌باشد. علاوه بر آن دستگاه منبع (در اینجا لپ‌تاپ) باید از منابع محاسباتی لازم برای پاسخ‌گویی به تمامی دستگاه‌های متصله به خود برخوردار باشد.

قابلیت اتصال زنجیره‌ای دستگاه‌ها معمولاً برای برقراری ارتباط چندین نمایشگر با یکدیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما گستردگی آن سخت‌افزارهای دیگری همچون هارد دیسک‌های اکسترنال و ... را نیز تحت پوشش درآورده است.
پشتیبانی از دستگاه‌های PCIe

پروتکل انتقال Thunderbolt 3 قابلیت پشتیبانی از فناوری PCI-Express را نیز به‌صورت پیش‌فرض به ارمغان آورده است، در حالی که این موضوع در مورد استاندارد USB 3.1 صادق نمی‌باشد. قابلیت فوق به علاقه‌مندان اجازه می‌دهد تا از قطعات مبتنی بر فناوری فوق استفاده کرده و منابع سخت‌افزاری دستگاه خود را با افزایش بیشتری همراه سازند. به‌عنوان مثال امکان اتصال کارت‌های گرافیک اکسترنال به دستگاه‌های لپ‌تاپ به لطف یک پورت تاندربولت 3 میسر می‌باشد. در این حالت یک لپ‌تاپ معمولی توسط یک کارت گرافیک اکسترنال می‌تواند به یک سیستم گیمینگ قدرتمند (در صورت پشتیبانی لپ‌تاپ از پردازنده مناسب و گنجایش کافی حافظه اصلی) تبدیل شود؛ این در حالی است که نصب یک کارت گرافیک در حالت عادی نیازمند شکاف توسعه PCIe می‌باشد که لپ‌تاپ‌ها فاقد آن می‌باشند.